Kodi ya mishahara sasa yapunguzwa

Rais Jakaya Kikwete, ametangaza neema ya kupunguza kodi ya mishahara kwa wafanyakazi nchini kwa lengo la kuwapunguzia mzigo wa makato.

Kadhalika, Rais Kikwete amesema kuwa serikali itawaongezea kidogo mishahara watumishi wa serikali. Hata hivyo, hakuweka wazi kiwango hicho.

Rais Kikwete alitoa kauli hiyo jana katika viwanja vya Kumbukumbu ya Sokoine jijini Mbeya akiwa mgeni rasmi kwenye kilele cha maadhimisho ya Siku ya Wafanyakazi Duniani ambayo kitaifa ilifanyika mkoani Mbeya.

Alisema kiwango cha chini cha kodi kutoka asilimia 14 ya sasa ya makato yote wanayokatwa wafanyakazi wa umma katika mishahara yao, kitatangazwa na Waziri wa Fedha, Dk. William Mgimwa, wiki mbili zijazo atakapowasilisha bajeti ya serikali katika Bunge la Bajeti linaloendelea mjini Dodoma.

Rais Kikwete aliongeza kuwa, serikali imekuwa ikifanya jitihada za makusudi katika kuboresha mazingira ya wafanyakazi yakiwamo kuwapunguzia makato ya kodi kwenye mishahara yao hadi kufikia asilimia 14 mwaka huu kutoka asilimia 18 zaidi ya miaka minne iliyopita.

Kutolewa kwa kauli hiyo kunafuatia kilio cha muda mrefu cha wanyakazi nchini juu ya kuboreshewa mazingira yao ya kazi ikiwamo mzigo huo wa makato ya kodi.

Wabunge kadhaa na wadau wengine wamekuwa wakipendekeza kwamba kiwango hicho kipinguzwe angalau kufikia asilimia tisa.

Kwa mujibu wa Rais Kikwete, kuongezwa kwa mishahara kwa watumishi wa umma kunatokana na ukusanyaji mzuri wa mapato ya serikali na utendaji wa kazi, na kwamba sehemu kubwa ya mapato hayo hutumika kulipa mishahara kwa mfano, mwaka ujao zaidi ya asilimia 44.9 itatumika kwa ajili ya mishahara.

Akisoma risala ya wafanyakazi mbele ya Rais Kikwete, Katibu Mkuu wa Shirikisho la Vyama Huru vya Wafanyakazi Tanzania (Tucta), Nicholaus Mgaya, alieleza baadhi ya matatizo makubwa ambayo kwa sasa taifa linakabiliana nayo kuwa ni pamoja mazingira magumu ya wafanyakazi yakiwamo mishahara midogo, uhaba wa vitendea kazi, vurugu za kidini,
kufilisika kwa baadhi ya mifuko ya hifadhi ya jamii na kushuka kwa kiwango cha elimu.

Kuhusu mishahara, Mgaya alisema kima cha chini kilichopendekezwa na shirikisho hilo cha 315,000 mwaka 2009 hakimtoshelezi mfanyakazi kumudu kupanda kwa gharama za maisha na kuiomba serikali kukiongeza kutoka kiasi hicho hadi Sh.700,000 kwa mwezi.

Aidha, risala hiyo ilisikitishwa na kudidimia kwa kiwango cha elimu nchini ikiwa ni pamoja na matokeo mabaya ya kihistoria ya kidato cha nne ya mwaka jana ambayo zaidi ya asilimia 60 ya wanafunzi waliofanya mtihani huo walifeli.

Pia Tucta ilisikitishwa na hali ya ukata inayoikumba mifuko ya hifadhi ya jamii ukiwamo Mfuko wa Pensheni kwa Wafanyakazi wa Umma (PSPF), ambao unadaiwa kuelekea kufilisika na kuwapa wasiwasi wafanyakazi wa umma kuhusu fedha zao kwenye mfuko huo.

Pia Tucta imelaani hali ya vurugu za kidini zinazoendelea nchini huku ikiwaasa viongozi wa madhehebu yote kukaa pamoja na kuzimaliza tofauti za kidini kwa amani.

Akijibu risala hiyo iliyokuwa imesheheni changamoto lukuki wanazokabiliana nazo wafanyakazi nchini, Rais Kikwete alisema kuwa risala hiyo imejitosheleza na kwamba serikali imekubali kwa mikono miwili kuzifanyia kazi.

“Nawahakikishia ushirikiano na msaada wangu pamoja na waliopo serikalini. Risala imeandikwa vizuri ikiwa na ushauri, hoja  na imejitosheleza. Kama ingekuwa kwenye michezo ya mpira, tungesema imekamilisha idara zote,” alisema Rais Kikwete na kuongeza:
“Tumeipokea kwa mikono miwili, tunaahidi kuyatendea kazi na tutawaambia kuhusu maendeleo yote.”

Kuhusu ombi la kuongezewa kiwango cha mishahara kwa watumishi wa umma, alisema kuwa serikali imepanga kuongeza kiasi kidogo na kuongeza kuwa siyo kwamba serikali inapuuzia au kudharau pale maombi hayo yanapotolewa bali ni kutokana  na uwezo mdogo iliyokuwa nao.

Kuhusu mifuko ya hifadhi ya jamii,  Rais Kikwete alisema serikali imekuwa ikijitahidi katika kuhakikisha inaimarika na kwamba hakuna mfanyakazi yeyote ambaye atakosa mafao yake pale atakapoyahitaji.

Aliongeza kuwa tangu aingie madarakani kumekuwapo na maboresho makubwa katika mifuko hiyo ikiwa ni pamoja na kuiongezea uwezo wa kutoka Sh. bilioni 10 hadi bilioni 50 kwa mwaka ili kuondoa mkanganyiko huo kwa wafanyakazi.

Pia aliwaasa waajiri kote nchini, kuacha tabia ya kuwalazimisha wafanyakazi wao kujiunga na mifuko wanayoipenda wao kwani kwa kufanya hivyo wanavunja sheria na kuwataka kuwaacha wafanyakazi kujiunga na mifuko wanayotaka wao wenyewe.

Aidha, aliahidi kushughulikia malimbikizo ya mishahara kwa wafanyakazi wa umma wapatao 50,000 kwa awamu ya kwanza na kufuatiwa waliobaki takribani 27,000 kwa vipindi tofauti.

Akizungumzia kuhusu amani na utulivu wa nchi, Rais Kikwete alikemea chokochoko za kidini kwa kusema kuwa vita ya dini haina mshindi na kwamba suala la amani halina mbadala.
Kuhusu ajira, alisema tatizo kubwa nchini na kwamba mpaka sasa linafikia asilimia 12, kiwango ambacho alisema ni kikubwa.

Alisema ili kukabiliana na tatizo hilo, Serikali inakusudia kufungua mianya ya ajira kwa vijana katika miaka miwili ya fedha ijayo na kwamba zaidi ya ajira 600,000 zitapatikana.
“Kuanzia mwaka huu hadi kufikia mwaka 2016, serikali inaweza kuzalisha ajira laki sita kwa kuweka fursa za upatikanaji wa ajira kwa vijana, jambo ambalo litasaidia kukabiliana na tatizo hili,” alisema Rais Kikwete.

Rais Kikwete aliongeza kuwa lengo la Serikali kujenga Uwanja wa Ndege wa kimataifa mkoani Mbeya ni kufungua fursa za kiuchumi kwenye mikoa ya Nyanda za Juu Kusini.

“Shabaha ya kujenga uwanja mkubwa wa ndege hapa Mbeya siyo kwa ajili ya kushuhudia abiria na kuleta wageni, bali kuchochea maendeleo ya kiuchumi kwenye maeneo ya kilimo kwa kuyaongezea thamani mazao kama maua, mboga mboga na matunda,” alisema Rais Kikwete.

Aliwataka wakuu wa mikoa ya Iringa, Njombe na Mbeya kuanza maandalizi ya kuchangamkia fursa za kiuchumi zitokanazo na uwapo wa Uwanja wa Ndege kama vile kuhamasisha kilimo cha maua, zao ambalo alisema kuwa tayari alishalipatia soko la uhakika nchini Uholanzi.

Kauli mbiu ya maadhimisho hayo kitaifa ambayo huadhimishwa duniani kote Mei Mosi, kila mwaka ilikuwa ‘katiba mpya izingatie usawa wa tabaka la wafanyakazi’.